ภาวะมีบุตรยาก คืออะไร ?

ภาวะมีบุตรยาก คืออะไร

ภาวะมีบุตรยาก หมายถึง การที่คู่สมรสไม่สามารถมีบุตรได้ทั้งที่ไม่ได้คุมกำเนิด และมีเพศสัมพันธ์อย่างสม่ำเสมอเป็นเวลาอย่างน้อย 1 ปี ประมาณร้อยละ 15 ของคู่สมรส ในประเทศไทยมีประชาชนที่อยู่ในวัยเจริญพันธุ์ประมาณ 10 ล้านคู่ ดังนั้น จะมีคู่สมรสประมาณ 1.5 ล้านคู่ที่มีปัญหาดังกล่าว เราแบ่งภาวะมีบุตรยากออกเป็น 2 ชนิด คือ 1. ภาวะมีบุตรยากชนิดปฐมภูมิ คือ คู่สมรสดังกล่าวไม่เคยมีบุตรเลย 2. ภาวะมีบุตรยากชนิดทุติยภูมิ คือ คู่สมรสดังกล่าวเคยมีบุตรมาแล้ว แต่ไม่สามารถมีอีก

การตั้งครรภ์เกิดขึ้นได้อย่างไร

ในฝ่ายชาย มีการสร้างเชื้ออสุจิที่ลูกอัณฑะ เชื้ออสุจิจะทำหน้าที่เป็นเซลล์สืบพันธุ์ของฝ่ายชาย นำพาเอาลักษณะทางพันธุกรรมถ่ายทอดไปสู่บุตรต่อไป ส่วนฝ่ายหญิงประมาณกลางรอบระดูไข่จะสุกเต็มที่และเกิดการตกไข่รอบละหนึ่งใบ ในขณะเดียวกันเยื่อบุโพรงมดลูกจะมีการเจริญตัวหนาขึ้นจากการกระตุ้นของฮอร์โมนจากรังไข่ เพื่อเตรียมเป็นที่ฝังตัวของตัวอ่อน ถ้าไข่กับเชื้ออสุจิไม่มีการปฏิสนธิกันในรอบนั้น ฮอร์โมนจากรังไข่จะลดระดับลงทำให้มีการหลุดลอกของเยื่อบุโพรงมดลูกกลายเป็นระดูออกมาทางช่องคลอด

เมื่อมีเพศสัมพันธ์เชื้ออสุจิว่ายผ่านมูกบริเวณปากมดลูก เข้าไปในโพรงมดลูกและหลอดมดลูก ถ้าขณะนั้นมีไข่ตกเข้ามาในหลอดมดลูกพอดี จะเกิดการปฏิสนธิระหว่างเชื้ออสุจิหนึ่งตัวกับไข่หนึ่งใบ และเกิดการแบ่งตัวกลายเป็นตัวอ่อนตัวอ่อนดังกล่าวจะค่อยๆเคลื่อนตามหลอดมดลูกเข้ามาในโพรงมดลูก มาฝังตัวที่เยื่อบุโพรงมดลูกและเจริญเติบโตเป็นทารกต่อไป

ทำไมจึงเกิดภาวะมีบุตรยาก

ฝ่ายหญิงประมาณ 40 % เช่น อายุมากภาวะไข่ไม่ตก ท่อนำไข่ตัน เนื้องอกมดลูก โรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
ฝ่ายชายประมาณ 25 % เช่น อสุจิน้อย ปัญหาอวัยวะเพศไม่แข็งตัว เป็นต้น
ทั้ง 2 ฝ่าย 20% และไม่ทราบสาเหตุประมาณ 15 %
ดังนั้นการหาสาเหตุจึงต้องตรวจทั้ง 2 ฝ่าย

สาเหตุจากฝ่ายชาย อาจเกิดจาก

การสร้างเชื้ออสุจิที่ผิดปกติ
การขนส่งเชื้ออสุจิผิดปกติ
การมีเพศสัมพันธ์และการหลั่งน้ำเชื้อที่ผิดปกติ
ปัจจัยอื่นๆ เช่น ความร้อน สารเคมี ความเครียดจากการทำงาน โรคประจำตัวทางร่างกายอื่นๆ

สาเหตุจากฝ่ายหญิง อาจเกิดจาก

ความผิดปกติของการสร้างไข่ หรือการตกไข่
ความผิดปกติของอุ้งเชิงกรานและหลอดมดลูก
ความผิดปกติของปากมดลูกและมดลูก
ความผิดปกติของช่องคลอด
ปัจจัยอื่นๆ เช่น การมีเพศสัมพันธ์ห่างเกินไป ความเครียด โรคประจำตัวทางร่างกายอื่นๆ